ენის პალატა ავადმყოფი ენისათვის

დღეს ქართული ენის დღეა. ისტორიის მოყოლას არ ვაპირებ. ალბათ, თქვენც ჩემსავით ათასჯერ წაიკითხეთ, მოისმინეთ, უყურეთ.. არც 14 აპრილის ფოტოები და ვიდეოები გვჭირდება. ასეთი რამეები მხოლოდ სენტიმენტალური მოგონებებისთვის გამოდგება. მაგალითად, აი, ასეთისათვის.

ქართული ენის ,,დღე”.

არადა რა ძნელია მოსმენილი სადღეგრძელოების, ქართულის მასწავლებლის მიერ თავში ჩაბეჭდილი სიტყვების,  ზოგადი სტერეოტიპებისა და პათეტიკის  გარეშე ენაზე საუბარი.

ჩვენი ენა ხომ ღმერთების ენაა. ჩვენი ენა ხომ მეორედ მოსვლისას უნდა გაჟღერდეს, ჩვენი ენა ხომ სხარტია და ლამაზი. მერე რა, რომ ქართული ენის ლექსიკონი ემსგავსება ,,ნიუსფიქის” ლექსიკონს ,,1984”-დან, ანუ ყოველ წელს სულ უფრო და უფრო ცოტა მოქმედი სიტყვა გვაქვს. მერე რა, რომ ღმერთს არ სჭირდება ქართულის ცოდნა ხალხთან საუბრისათვის და ზოსიმემ უბრალოდ ,,წაიტრიპაჩა”. მერე რა, რომ თანამედროვე ქართული არაა ქართული ამ სიტყვის ნამდვილი გაგებით და მექანიკური ნარევია  ყველა იმ ქვეყნის ენისა, რომელსაც ოდესმე ჰქონია შეხება საქართველოსთან, ეს მექანიკური ნარევი კი მხოლოდ იმიტომ სუნთქავს, რომ საფუძველში რაღაც ძალიან ცოცხალი უდევს. მერე რა, რომ ქართულს რამდენჯერმე დასჭირდა ,,გადაწერა” _ ერთხელ, ბიბლიის თარგმნისას, მეორედ, მთაწმიდელების, ეფრემ მცირეს, პეტრიწისა და სხვათა ეპოქაში, მესამედ- ილიას დროს და ამ საქმეს ყოველთვის რამდენიმე ადამიანი აკეთებდა. ჩვენ მაინც გვჯერა, რომ ქართული ჩვენი საერთო სიამაყეა და ამას ვამტკიცებთ მაშინ, როცა მავანნი საფრთხეს უქმიან ქართული ენის სახელმწიფოებრიობას. სამაგიეროდ, სხვა დროს ჩვენს გონებაში, მეტყველებაში ქართულს იმდენად ცოტა ადგილი უკავია, რომ თავისუფლად აძევებს უცხო სიტყვა.

იქნებ, პრობლემაა ის, რომ ენას, როგორც რაღაც საკრალურს ისე ვეპყრობით, მხოლოდ მტვერს ვწმენდთ და არასდროს ვიყენებთ. გვაქვს, როგორც გამოსასვლელი ტანსაცმელი, ყოველდღიურად კი რუსული ჩექმები და ამერიკული ჯინსები გვაცვია.

სახელიც კი სასაცილოა_ დედა ენა: ყველაზე მეტად დედას და ენას არ ვუფრთხილდებით, ეს სიტყვათშეთანხმება კი საფიცრად გვიქცევია.

გამიკვირდა, რომ მაშინ, 1978 წლის 14 აპრილს ენისთვის ღირსების აღდგენა რუსულ ენაზე არ მოგვითხოვია, ჩვენ ხომ რასაც ვაკეთებთ, სხვა ქვეყნებისთვის ვაკეთებთ . მიტინგებს ცვლილებებისთვის კი არ ვაწყობთ, არამედ იმისთვის, რომ უცხოელებმა ნახონ, როგორი უკმაყოფილოები ვართ. ამიტომ საქართველო ერთადერთი ქვეყანაა, სადაც მიტინგებზე მოთხოვნები ინგლისურად წერია ხოლმე.

ჩვენ ყველაფერი მართლა კარგის გაზვიადება გვიყვარს. ასე გადაგვექცა სამშობლოს სიყვარული_ გულზე მუშტის ბრაგუნად , რელიგია_ ფანატიზმად, ენა კი _ წინაპრების უხეირო საჩუქრად, რომელსაც ვერც იყენებ და გადასაგდებადაც ვერ იმეტებ.

ამიტომაც ჩემთვის 14 აპრილი სიხარულის დღეა არაა, მხოლოდ სევდიან ღიმილს მგვრის, რადგან მე, ისევე, როგორც ყველამ, ვიცი, რომ ენა ავადაა და არ ვიცი, რა ვუშველო.

ნეტავ ენის პალატა ის ადგილი იყოს, სადაც ავადმყოფ ენებს მკურნალობენ. ამ პალატაში იწვებოდა ქართული ენა და ვინმე ილიასნაირი ექიმი უბრალოდ იტყოდა: გაუწმინდეთ სხეული ბარბარიზმებისგან, გადაუსხით საკუთარივე ჯანსაღი სისხლი და უთხარით, თავს მოუფრთხილდეს.

აი, ასე იქნებოდა უფრო მარტივი და გონივრული. მაგრამ ჩვენს ენას  მკურნალობის ხანგრძლივი კურსი სჭირდება, საუკუნეებზე გაწერილი და თუ გვინდა, ამჯერად მაინც ვიყოთ მართლები ჩვენს სინდისთან, ეს ტვირთი ერთეული ადამიანების   მხრებმა კი არ უნდა ზიდოს, არამედ ერისამ.